Kara Veba Sonuçları; Sosyal ve Gündelik Hayat

Veba dolayısıyla Avrupa’da sosyal ve gündelik hayatta da değişimler oldu.

• Kişisel hijyen arttı, kamusal alanlar temizlendi. Uzun bir süre yiyeceklerin temizliği için hayvanlar sirkeli sularla yıkandı, meyveler ve sebzeler sirkeli suya yatırıldı. Eşyalar güneşte havalandırıldı.

• Veba salgını ile yapılan savaşta bürokratik değişimler de yaşandı. Vebayla özel olarak ilgilenen memurlar görevlendirildi. Venedik üç kişiden oluşan bir nevi sağlık politikası kurulu oluşturdu. Veba evleri kuruldu. Hasta ve ölü kayıtları tutulmaya başlandı.

• Salgın yalnızca kentlere değil, köylere de girdi. Vebadan yok olan izole dağ köyleri bile vardı. Haberleşme kesildiği için vebalıları kurtaracak kimse yoktu. Bu açıdan şehirler daha şanslıydı. Salgın, insanların yerleşim tercihlerini de yaşadıkları zorluklara göre değiştirdi.

Kara Veba

• Veba sonrası bazı insanlar sıkışık kentlerden ve köylerden daha ferah alanlara göç etti. İngiltere’de 150 yılda 1300 köy yok olmuştu. Thuringa köylerinin 2/3’ü terk edildi. İtalyanlar daha seyrek yerleşimi tercih etti. Fransızlar ve Hollandalılar ise daha küçük köylere göç etti.

• Veba yalnızca din adamlarının değil, hekimlerin itibarını da yok etti. Dürüst hekimlerin tek reçetesi “acilen kaç, çok uzağa git, hemen geri dönme” idi. Hekimler, hem hastalıktan hem halktan korunmak için sivri gagalı maskeler takıyorlardı. Çoğu zenginlere hizmet ediyordu.

• Bazı hekimler hastalara dualar ve muskalar yazmaya başladı. Veba hıyarcıklarını kan akıtarak tedavi etmeye çalıştılar. Baharatlı kocakarı ilaçları yaptılar. Fakat bunların hiçbiri işe yaramadı. Üstüne üstlük hekimler bu tür eylemlerle kendilerine veba bulaştırdı.

Hıyarcıklı Veba; Kara Ölüm

• Veba, insanları işinden ettiği kadar yeni iş kolları da ortaya çıkarıyordu: Ölü kaldırıcılar, veba mezarcıları, tütsücüler…Ölü kaldırıcılar ve mezarcıların bir kısmı kölelerden seçilmişti. Hayattan beklentileri olmayan bu insanlar, zenginlerden haraç almaya da başlamıştı.

• Azalan nüfustan ötürü doğal olarak işgücü de azaldı. Bu yüzde emeğin ücreti yükseldi. İşçiler, işverenlere karşı pazarlık gücü elde etti. Feodal beyler, topraklarında çalışacak işçi bulmak için şartlarını cazip hale getirmeye başladı. Artık angaryalar da ücretsiz yapılmıyordu.

• Brandenburg’ta işçi maaşları o kadar yükseldi ki; haftada 2 gün çalışarak geçinebiliyorlardı. Hollanda’da tekstil işçileri kendi belirledikleri saatlerde çalışıyordu. Genel ortalamada işçi ücretleri %50 oranında yükselmişti. İşçiler kendine ve ailesine zaman ayırmaya başlamıştı.

• İngiltere işçi yokluğunun, ücret artışının ve özgürlük havasının önüne devlet eliyle geçmeye çalıştı. 1349’da İşçi Yönetmeliği, 1351’de İşçi Statüsü fermanı çıkarılsa da etkisiz kaldı. Fransa ise 1349’da İşçi Yönetmeliği ve 1351’deki revizyon ile ücret artışını 1/3 ile sınırladı.

• Vasıflı işçiler ve sanatkarlar da Kara Veba’dan payını aldı. İtalya’daki görkemli yapıların mimarları veya İngiltere’deki seramik ustaları ölmüştü. Sienalı ressam Pietro ve Ambrogio Lorenzetti kardeşler vebanın henüz ilk aşamasında, 1348’de, hayatını kaybedenlerin arasındaydı.