Oedipus Hikayesi | Yunan Mitolojisi

Freud’un “Oedipus kompleksi”(karşı cinsten ebeveyne aşık olma, sahiplenme) teorisinin kökeni bir Yunan Mitine dayanır, onu anlatalım.

• Oedipus, Thebes Kralı Laios’un İoakste’den doğan oğludur. Laios işlediği büyük bir suç nedeniyle lanetlenir. Karısı Laios’un kendi oğlu tarafından öldürüleceğini rüyasında görür. Bu sonun önüne geçmek için çocuğu, elleri ayakları bağlı bir şekilde dağa bırakmaya karar verirler.

• Oedipus’u ormanda kurda kuşa yem olması için bırakacak muhafız, çocuk ölmesin diye iyice ormanın derinliklerine bırakmaz. Bir zaman sonra civarda bebeğin sesini duyan bir çoban onu alır, Korintos Kralı Polybos’a götürür. Polybos ve karısı Priboia’nın çocukları yoktur.

• Oedipus’a kendi çocukları gibi bakar, büyütürler. Büyüdükten sonra anne-baba olarak bildiği insanların kendisini bulduklarını duyan Oedipus gerçeği öğrenmek için kahinlere, Delphoi tapınağına gitmek için yola çıkar.

• Yolda atlı arabasıyla bir adam ters istikametten gelmektedir. Adamla münakaşaya girer ve bir anda hiddetine yenik düşerek adamı öldürür. Kahinlerin yönlendirmesiyle Thebes’e gider. O sırada Thebes şehrinin başında Sphinks belası vardır.

• Sphinks insanlara bilmeceler soruyor, bilemeyenleri ise oracıkta parçalayıp yiyordu. Oedipus, Sphinks’in karşısına çıkmaya karar verdi. Sphinks ona “Sabah 4 ayaklı, öğlen 2 ayaklı, akşam 3 ayaklı nedir?” diye sordu. Oedipus kısa bir süre düşündükten sonra”İnsandır” cevabını verdi.

• Cevap doğruydu emekleyen, yürüyen ve bastonla yürüyen insanı kastediyordu bilmece. Sphinks hiç beklemediği bu cevap karşısında 2. bilmecesini sorar. “2 kızkardeş biri ondan, diğeri öbüründen doğar, nedir?” Oedipus “Gündüz ve gece” der. Sphinks sinirle kendini kayadan aşağı atar.

• Sphinks belasından şehri kurtaran Oedipus şehre kral, dul kraliçeye de koca olur. Yıllar geçer 4 çocukları olur. Şehirde salgın hastalık baş gösterir. Kahinler bunu maktul kralın katilinin bulunmayışına yorarlar. Sonunda gerçek ortaya çıkar Oedipus kralın hem oğlu hem katilidir.

• Bu gerçeğin ağırlığı ile Kraliçe İakoste canına kıyar. Oedipus de annesinin iğnesiyle gözlerini kör eder. Oedipus oğullarınca Thebes’ten sürülür. Kızı Antigone’un yardımıyla Kolonos’a gelir ve orada can verir. Onu süren oğulları ve Thebes şehri ise lanetine maruz kalır.

Kaynak: Mitoloji Sözlüğü – Azra Erhat S. 401