Doğu Türkistan’a Yardım Eli Uzatan Atatürk!

Doğu Türkistan, 1933 yılında bağımsızlığını ilan ettiğinde, ilk tanıyan ülke, Atatürk’ün başında bulunduğu Türkiye Cumhuriyeti olmuştu.

• Dönemin Dışişleri Bakanı Tevfik Rüştü (Aras), konuyla ilgili kendisine yöneltilen bir soruya,
• Türkiye’nin, “kendi dilini konuşan bir diyar’da yaşanan gelişmelerden memnuniyet duyacağının doğal olduğu şeklinde cevap veriyordu.
• Aynı şekilde, 1933’te, Afganistan’daki Alman Büyükelçisinin ülkesine gönderdiği bir raporda da,
• “Türkiye, Doğu Türkistan hareketlerine yakınlık duymakta, Sovyet’in hoşuna gitmeyecek şeyleri el altından yapmaya çalışmakta.” deniliyordu.
• Türk lehçelerini, oranın meselesni bilen Memduh Şevket Esendal, Doğu Türkistan’ın sınır komşusu Afganistan’a büyükelçi olarak gönderilmişti.
• Esendal göreve başladıktan sonra ilk icraatlarından biri olarak, Doğu Türkistan’la ilgili bilgi toplamaya başlamıştır.
• Oraya gidip gelenler aracılığıyla bir istihbarat ağı oluşturmuş ve Afganistan’a çıkan Uygurlarla da yakın bir irtibat içinde olmuştur.
• O dönemin şartları altında hiç vakit kaybetmeden bölgeye yardım malzemeleri gönderen Atatürk,
• Esendal’a verdiği talimatla bir grup Doğu Türkistanlı eğitim için Türkiye’ye getirilmiş, harp okullarına yerleştirilmiştir.
• Türk ordusunun çeşitli kademelerinde generallik rütbesine kadar görev yapan rahmetli Mehmet Rıza Bekin bunlara örnektir.
• Atatürk’ün getirdiği çocuklardan biri olan Emekli General Mehmet Rıza Bekin, Doğu Türkistan Vakfı’nı kurmuştur.
• Mehmet Rıza Bekin kurduğu bu vakıf ile çok sayıda Uygur gencinin yetişmesini sağlamıştır.
• 12 Kasım’da bağımsızlık ilan edildikten hemen sonra bu haberin ilk duyurulduğu ülkenin Türkiye olması,
• Ve yeni devlet olan Doğu Türkistan bayrağının, rengi dışında tüm nitelikleriyle Albayrağa benzemesi tesadüf değildir.
• Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti’nin kurulma sürecinde Türkiye’den giden kimi şahısların önemli işlevler üstlendiği de bilinmektedir.
• Mustafa Kemal Atatürk, Doğu Türkistan’dan haberdardı, oradaki gelişmeleri takip ediyor, gerekli desteği vermeye çalışıyordu.
• Ve Doğu Türkistan’ın geleceği için yetişmiş insana ihtiyaç olacağını da çok iyi görmüş, bunun için gerekli adımları da atmıştı.

Mekanı Cennet Olsun…

Bu Konu, Doğu Türkistan‏ @UygurTuruk  Kullanıcı adıyla paylaşımlar yapan, bir Twitter hesabının, paylaşımlarından derlenerek oluşturulmuştur…

Editörün Notu;Lütfen Konuyu Her Platformda Paylaşın! (Bu istek Doğu Türkistan’ Konularına Özeldir)