Güneş Lekeleri Nedir? Nasıl Oluşur?

Güneş lekelerini bir çoğumuzun gözlemleme şansı olmamıştır ama fotoğrafları üzerinden nasıl oluştuklarını anlatmak istiyorum. Fotoğrafçılarımızın bu alanda da ne kadar profesyonel çalıştıklarını flood boyunca göreceksiniz.

• Güneş, Samanyolu Galaksisi’ nin içindeki milyonlarca yıldızdan birisi. Atmosferinin fotosfer, kromosfer, korona gibi katmanları bulunmaktadır.

• Güneş’in enerjisinin kaynağı hidrojendir. Füzyon tepkimesi ile hidrojenler helyuma dönüşür. Merkez bölgelerde nükleer reaksiyonlarla üretilen enerji, dışa doğru özellikle ışınım yoluyla olmak üzere değişik yollarla taşınır.

• Işınımların son görüldüğü katman fotosferdir. Güneş lekeleri fotosfer tabakasında gözlemlenir. Güneş lekeleri haftalık olarak yok olup aynı yerinde sonradan tekrar oluşabilir. Bu leke görüntüsü olan bölgede 11 yıllık bir çevrimle sayıları artıp azalır.

• Lekelerin ekvatoral bölgede daha fazla oluştuğunu gözlemleyebiliriz, bunun nedeni ise bu bölgede hızın daha fazla olması. Güneş lekeleri ilk olarak Galileo tarafından gözlemlense de bilimsel makalesi Goldsmid tarafından yazılmış.

• Güneş tutulması olan zamanlarda fotosfer tamamen kapandığında oluşan halkalı yapıda kromosfer tabakası gözlemlenir. Manyetik alanın belirlenmesi için bu katman önemli ve uygun ekipmanlarla pembe bir renkte gözlemleyebiliriz.

• Disk kenarında özel filtrelerde görülen dev alevler, manyetik yapıdadır. Fotosfer ve kromosfer tabakaları arasında önemli bir sıcaklık farklılığı bulunuyor. Güneş’in çekirdeğine gidildikçe sıcaklık artarken, fotosfer tabakasında sıcaklık en düşük durumda.

• Korona, tam güneş tutulması anında Güneş’in etrafında görülen beyaz ışık halosudur. İç korona, diskin kenarından iki güneş yarıçapına kadar uzanır ve çok uzaklara kadar genişlemiş olan dış koronadan ayırt edilebilir.

• Oluşan diskin kenarından ipliksi bir görüntü sergiler. Sıklıkla yapılacak korona gözlemleri, koronanın aydan aya değil saatten saate bile değişim gösterdiğini ortaya koyar.

• Flood içindeki bilgileri edindiğim Prof. Dr. Serdar Evren hocaya çok teşekkür ederim. Güneş lekelerini @emrecanalagoz‘ün şu videosundan da izleyebilirsiniz; 

• Her zaman birinci kaynağa ulaşmaya çalışın, sorularınızı yazabilirsiniz…