Süper Yayıcı | Covid-19

-Aynı evde 1 kişide Covid19 var ama diğerlerinde yok. Yakın temasa rağmen Nasıl oluyor? -Superspreading yani süper yayıcı kim? Ne demek? -1 kişi nasıl oluyorda yüzlerce kişiye bulaştırabiliyor? -Kalabalığa gittim, 1 kişi enfekte ama uzak durdum, bulaşır mı? Bir kenara not edin.

• Pandeminin başından beri sorulan bir soruydu bu.Yakın temasa bulaş olmayanlar nasıl omuyor? -Bunun iki cevabı var aslında. Bunlardan ilki şu, temas sonrası test negatif, semptom olmasa bile geçirdiğini bilemezsin.Antikor testleri bazen fikir verebilir.Ama geçirmedim diyemezsin.

• Diğeri de şu; -Bir kişi bir enfeksiyonu ille de her tür temasta bulaştıracak diye bir kural yok! Mesela; pandemilerde veya yaygın enfeksiyonlarda ille de herkes bulaştırıcı olmaz. Belli bir grup bulaştırır. Ama!!! Kim bulaştırır, kim bulaştırmaz önceden bilinemez. Önlem sart!

• Mesela Covid-19 ile ilgili Nisan ayında yayınlanan bir çalışmada , hastaların% 10’unun yayılımın % 80’inden sorumlu olduğu tahmin ediliyordu. Ekonomistlerin bildiği PARETO ilkesine benzer bir durum işte.

• Bir diğer örnek Hindistandan; Science’da yayınlanan bir araştırma , enfekte kişilerin% 8’inin ikincil vakaların% 60’ına neden olduğu sonucuna vardı; İnsanların% 70’i virüsü kimseye bulaştırmadı.

• Peki neden herkesi izole ediyoruz? -Çünkü kimin bulaştırıp kimin bulastırmayacagını ya da bulaştırmayanların önlem aldıkları için mi bulaştırmadıklarını önceden bilemiyoruz ve herkesin bulaştırma riskini düşünmezsek kontrol altına almak imkansız hale geliyor! Kontrol=Önlem!!

• Peki süper bulaştırıcılık nedir? Araştırmacılar aşırı yayılma olaylarını daha olası kılan birkaç faktör belirlediler: -havalandırması zayıf olan kapalı alanlar , (AVM,toplu ulaşım) -kalabalıklar, (Festival, konser) -yakın temas ortamları. (Nişan düğün, bar, restorant)
• Mesela; bağırmak, şarkı söylemek ve sesli konuşmak da aşırı yayılma riskini artırıyor gibi görünüyor. Hele bir de toplu ve kapalı alanlarda bu eylemler bulaşın körükleyicisi olabiliyor. Toplu taşımada ve halka açık kapalı alanlarda bitmeyen muhabbetler artık bitmeli!

• Şunu soranlar oluyor; Kalabalık bir ortamda enfekte kişiyle temas etmeden nasıl bana bulaşıyor? -Çünkü havada belli bir süre kalan bir enfeksiyon bu,ille de ten temasına gerek yok.Gidilen bar ve eğlence salonları ve hatta çoğu kapalı alan denetimsiz bir havalandırmaya sahip.

• Yani süper yayıcılar aslında çok sıkı geri takiple tespit edilebilir. Çok iyi bir filiyasyon gerek bunun için. Fakat bu süper yayılımı kişi olarak değil toplu etkinlik olarak görmelisiniz. Konser, spor müsabakası, düğün, nişan bunlar bu işin süperbabaları işte! Bu yüzden yasak.

• Sonuç olarak; “Herkes bulaştırmaz aslında ya da Bir kişi herkese bulaştırabilir” Bu iki cümle de doğrudur ve biz bulaştıran ve bulaştırmayanı önceden bilemeyiz! Bu nedenla maske, mesafe, temizlik herşey. Umarım olmuştur. Sevgi ve saygı efenim!