Suhulet; Dünya’nın ilk arabalı vapuru ve Çanakkale Gazisi

Dünya’nın ilk arabalı vapuru ve Çanakkale Gazisi olan Suhulet’i biliyor muydunuz? Suhulet bilgiseline (flood) başlayalım.

• Coğrafi konumu sebebiyle önemli bir yerde olan İstanbul’da 1823’e kadar sadece kayıklarla sağlanıyordu. İngiltere’den satın alınan ilk vapur olan Swift, Sürat adıyla boğazda taşımacılığı daha da hızlandırmıştı.

• Tanzimat döneminin ünlü paşaları Ahmet Cevdet Paşa ve Fuad Paşa İstanbul’da ulaşımı kolaylaştıracak Şirket-i Hayriye’nin kurulması için girişimlere başladılar. Çok geçmeden Sultan Abdülmecid’in onayı alındı ve 1851’de şirket kuruldu.

• Boğazda yolcu taşımacılığı aktif olarak yapılmakta ancak atların ve arabaların taşınması mümkün değildi. Bu duruma bir çözüm bulmak isteyen Hüseyin Haki Efendi, arkadaşları Mehmet Usta ve İskender Efendi ile o güne kadar dünyada görülmemiş bir geminin tasarımını yapar.

• Tasarıma göre düz güvertede arabalar ve atlar bulunacak, yolcular ise üst katta seyahat edecekti. Tasarımı Hüseyin Haki Efendi’ye ait olan bu tasarım günümüz feribotlarının atası sayılacaktı.

• İngiltere’de 8bin altın karşılığında inşa edilen geminin motoru Maudslay, Sons and Field tarafından yapılırken, iç tasarımı ve gövdesi Bahadır Tersanesi’nde yapıldı. 45 metre uzunluk, 8.5 metre genişliğinde olan bu gemi 1871 yılında yapımı tamamlandı.

• Boğaz geçişlerini kolaylaştıracağı için kolaylık anlamına gelen ‘Suhulet’ adı verildi. 26 baca numarası ile büyük faydası olan geminin bir yenisi, İngiltere’ye 12bin altına sipariş edildi. ‘Sahilbend’ adını alarak o da boğazda görevine başladı.

• Hem Osmanlı hem Türkiye’de 86 yıl çalışan Suhulet ve Sahilbend, 1958 ve 1959 yılında emekliye ayrılarak, boğazdan tamamen çekildi. 2007 yılında Sirkeci-Harem hattında çalışan 4 modern geminin ikisine Suhulet ve Sahilbend isimleri verilerek bu gemilerin isimleri yaşatıldı #suhulet

• Hüseyin Haki Efendi ise 1895 yılında vefat etti. Şirket-i Hayriye 1911 yılında ürettiği 69 nolu gemiye onun ismini verdi. Şirket-i Hayriye, Cumhuriyet döneminde Devlet Denizyolları İşletmesi’ne devredilince bu geminin adı ‘Göztepe’ olarak değiştirildi.

• 1963 yılında ise Haliç’te üretilen gemiye ‘Hüseyin Haki’ ismi verildi ve bu gemi 1980 yılına kadar bu denizcinin adını taşıyarak boğazda hizmet edip emekliye ayrıldı Okuduğunuz için teşekkür ederim. İlk gönderiyi RT yaparak daha çok kişinin okumasını sağlayabilirisiniz.

Yazar; Kahraman Uzan @kahramania35