Sebze-meyve komisyonculuğu tarihe karışacakmış! ('Çiftçinin perişanlığı da cabası!')

Sebze-meyve komisyonculuğu tarihe karışacak diye bir haber okudum. Komisyoncular fiyat şişiriyor filan deniyor, belki bir nebze bu mümkün olabilir ama fiilî durum şu:

Tarladaki domatesi toplayan çiftçi, bunu satacak. Nasıl yapacak? Sandıkları kamyona yükleyip alıcıya mı gidecek? Kimsenin kamyonu yok. Yıllardan beri, köylünün domatesini toplayan “komisyoncu”, malı alıyor, hale getirip müşterilerine (toptancı) satıyor.
İlk başta arz az, talep çok. Fiyatı “piyasa” belirliyor. Arz çoğaldıkça, fiyat düşüyor. Bunu da “piyasa” belirliyor. Kilosu 80 kuruştan aldı diyelim, 1.3 TL’den komisyoncuya veriyor. Bu arada aldığı malın parasını nakit olarak köylüye ödemişti, komisyoncu ile açık hesap çalışıyor.
Toptancı malı alıp kendi içinde kalite kalite ayıklıyor ve ortalam 1.9-2.5 TL arası bir fiyatla parekendecilere satıyor. Parekendeci de bu malı 3.5-4 TL’den satışa koyuyor. Sebze-meyve çürüyen, bozulan bir üründür. Her “satıcı”, risk payını (kayıp kaçak bedeli :p ) ekliyor.

Oldu mu tarlada 80 kuruş olan domatesin fiyatı 4 TL? Sonra millet basıyor yaygarayı, nasıl olurmuş, 4 katına fiyat nasıl çıkarmış? Komisyoncuyu aradan çıkaralım. Peki mal tarladan toptancıya nasıl gidecek? Tarlada 2 gün bekleyen ürün, salçalık olur ve 10 kuruştur fiyatı?
Sebze-meyve komisyoncuları, ürün heba olmadan, olabilecek en iyi fiyata toptancıya malı ulaştıran, köylüye parasını peşin ödeyen tüccarlardır ve kazançları da helaldir. 80 kuruşa alıp 3 liradan satmazlar, satamazlar zaten.
Mesela salatalık… 2 gün geç toplasan, ürün çöptür. Toplayıp 2 gün bekletsen, yine çöptür. Yüzbinlerce tarla/bahçe var. Bu ürünleri “komisyoncuyu aradan çıkarıp” zâyi olmadan tüketiciye ulaştırmanın başka yolunu bilen varsa, söylesin…

Hatta komisyoncu, köylünün daha fazla kazanmasını sağlayan insandır. Toptancı galerici gibidir, ölücüdür. Komisyoncu elindeki malı koz olarak kullanıp, toptancının değerinin altında ürün almasının önündeki engeldir.

Güya aracılara para ödenmesin diye yapılacak organizasyonda, arz azalacağı için (nakliye sorunları, depolama, çürüyen ürünler vs) talebi karşılayamayacak ve 4 liraya yediğimiz domatesi 10 liradan bulamaz hale geleceğiz. Arada parasız kalan çiftçinin perişanlığı da cabası!