Evrenin Büyüklüğü

Selam. Bu Dünya. İnsanoğlunun atmosferinde ve yüzeyinin birkaç km’sinde etki bırakabildiği tek gök cismi. Üzerinde senden, benden yaklaşık 8 milyar insan var. Bugüne kadarsa 107 milyar insanın yaşadığı tahmin ediliyor. Güneş sistemimizde dünya gibi 4 kaya (katı) gezegen var.

• Bu da uydumuz Ay. Güneş sistemimizde Ay gibi 200’den fazla uydular, cüce gezegenler ve gezegenimsi ve asteroid var. Ay, Dünyamızın boyutuna göre gayet iri bir uydu.

• Bu da Jupiter. Kırmızı noktası esasen atmosferindeki bir fırtına. Sadece oraya Dünyamızı sığdırabiliyoruz. Bu arada Jupiter Dünyamıza, Güneş’ten 4 kat daha uzak. Satürn? 8 kat. Uranüs 18 kat. Neptün 30 kat. Plüton 48 kat! Gezegenler güneşten daha uzak~~

• Bu da Güneş sistemimizin etrafını battaniye gibi saram Oort bulutu. İçinde milyarlarca kuyruklu yıldız var. Milyar. Resme aldanmayın. Dünya’dan Plüton’a kadar gittiğiniz yolun 10 BİN katı yol gidince ancak sonuna varabiliyorsunuz….

• Bu da Güneşimize en yakın yıldız Proxima Centauri. Oort’tan sonra buna varana kadar hiçbir yıldız veya gezegen yok. Dünya-Güneş mesafesinden 270 Bin kat daha uzakta. Işık bile 4,5 yılda gidiyor. Yani gökteki yıldızların en yakınının görüntüsü aslında 4,5 yıl eski.

• Aslında Proxima Centauri’yi çıplak gözle göremiyoruz çünkü çok küçük, Jüpiter’den biraz büyükçe. Proxima Centauri, Alpha Centauri yıldız sisteminin üç yıldızından biri. Sistemde 5 ile 10 arası gezegen var. Yani en yakın yıldıza bile bugün bildiklerimize göre.. gidemiyoruz.

• Sistemler hareketli, en yakın yıldız değişken. Bu da Scholz Yıldızı. 70 bin yıl önce Oort’tan geçmiş, bir ışık yılından az mesafe. Çok yakın. Ama Oort’tan bi kuyruklu yıldızın dünyaya gelmesi 2 milyon yıl sürüyor (mesafeler~~). Scholz bir şeyler fırlattıysa da şimdilik sorun yok.

• Bu da yerel kabarcığımız. Biz de buradayız, Alpha Centauriler de Scholz da Sirius da, Antares de,yıldızların oluşturduğu en küçük grup. Tabii ki her yıldızın etrafında gezegenleri de var. Işık hızlıyla bir ucundan diğeri 300 yıl. Işık bile gitmeye eriniyor artık bu mesafeleri.

• Şimdi de bir üst basamağa, Orion koluna çıktık. Bir uçtan diğerine 10 bin ışık yılı süren, Galaksimizin ‘küçük’ kollarından biri. Yani galaksinin merkezinde değiliz ama kalabalık bir kolunda da yokuz. Ücra bir köşesindeyiz. Ama 800 milyon yıldız var. Gezegen ve uydular bu kadar?

• Moralimizi bozmak yok, neticede insanız biz, kendimizi merkeze koymuş ve evren uzay kainat hepsini kendi etrafımızda döndürmüşüz. Şanımız Samanyolu’nun Trinidad Tobago’su Naurusu gibi ıssız ücra küçük bir yerde olmakla lekelenmemeli di mi. Evet Samanyolu’ndayız.

• Galaksimizde bizden başka medeniyetler varsa bile “orada hayat mı olur ya, itin öldüğü yer” diye gidip bakmaya üşenecekleri konumdan tüm galaksiye kadar geldik. Samanyolu büyük bir galaksi değil. Orta halli. Uçtan uca 200 bin ışık yılı kadar tutuyor.

• Aynı galakside dönen yıldızlar ama arada iki yüz bin yıl ışık mesafesi var. Yani galaksinin karşı kolundan dünyada bakıldığında henüz insanın yeni yeni dolandığı, “aga bu dalı kemirsem yenir mi” diye birbirine sorduğu Çağlar görülüyor. Tabii 300 küsür milyar yıldız olunca..

• Çağları büyük yazdı telefon, üşendim düzeltmiyorum. 300 milyar yıldız ne demek, yaşamış tüm insanlara adam başı üç yıldız düşüyor. Gezegenleriyle imarlı arazi, galaksinin merkezine ışık mesafesinde~~ Gökyüzünde çıplak gözle gördüğümüz tüm yıldızlar galaksimizin. Gitmesek de bizim.

• Samanyolu’nun etrafında da, uydular gibi, minik ufak galaksiler ve galaksicikler var. 59 tanesini biliyoruz. Böyle 1,4 milyon.. milyon ışık yılı mesafede uzanıyor… yani insanoğluna dair hiçbir veri bu alanından dışındakiler için mevcut değil. Dünya ilkel bir gezegen.

• Bu da yerel grubumuz. 400 milyar civarı yıldızıyla Samanyolu ve ekibi var, bir de Andromeda galaksisi ve onun ekibi. Devasa bir topluluk olduk. Öyle ki geçtim dünyayı, Güneş bile yok hükmünde artık. Kim takar la Güneş’i? Bir ucundan diğeri 10 milyon ışık yılı ~~

• Andromeda bizden çok daha büyük. 1 trilyon yıldızı var. Samanyolu’nun iki katı. 4,5 milyar yıl sonra bize çarpacak. Aslında biz ona çarpacağız, küçük olan biziz neticede. Ama korku yersiz, yıldızlar arası boşluk o kadar fazla ki, birbirlerinin arasından geçecekler~~

• Yeni galaksiye rahmetli dedemin adını koyuyorum, buraya yazdım, Hakkı olacak. Yerel grubumuz Virgo (Başak) süper kümesi içinde. Galaksiler topluluğu~~110 milyon ışık yılı genişliğindeki bölgede en az 100 galaksi ‘grubu’ var.

• Küçük bir galaksinin küçük bir kolunun küçük bir yıldızının küçük bir gezegeni. Tercih sorulsa kimse seçmez. Öyle sıradan, basit bir konum. Biz, Virgo ve 100 bin diğer galaksi de Laniakea süper kümesinin içindeyiz~~~ adam başı yıldız sayısı artık yarım milyona yaklaşıyor.

• Laniakea artık boyut olarak, dünyanın ateş topuykenki görüntüsünü görebileceğiniz bir yer. Bir de Laniakea gibi en az 60 süper kümeden oluşan Pisces–Cetus kompleksi var ki, uzunluğu 1 milyar ışık yılı.. milyar… o bile gözlemlenebilir evrende şu kadar bir şey:

• Milyar ışık yılı mesafe ne ki, uzayın elinin kiri. Evrende 100 milyar galaksi olduğunu tahmin ediyorlar. Eski parayla 100.000.000.000…. O kadar çok ki, Samanyolu komple yok olsa, un çuvalından bir zerre un almış gibi olurdu. Pi sayısının ihmal edilen basamakları gibiyiz.

• Evren o kadar büyük ki dünyadaki her bir kum tanesine karşılık 10 bin yıldız var diyorlar. Bir kum tanesinin 10 binde birindeyiz. Evrendeki yıldız sayısı da 10 su damlasındaki h2o molekülü sayısına eşit. Neyse üçün beşin hesabını yapmayalım. Aha tivitler bitti.