Araçla, Amacı Birbirinden Ayıramıyorsunuz! (‘Büyüyünce çöpçü ol!’)

Flood- Bir haftadır oğluna matematik öğretmeye çalışan bir komşumun sesi geliyor. Kadın “Şu sayının 1 bölü 4’ü ile diğer sayının 6 bölü 8’ini çarpacaksın anlamıyor musun?” türevinde bas bas bağırarak, adeta psikolojik işkence ederek saatlerce matematik öğretmeye çalışıyor oğluna.

• Bir haftadır çocuğun sesini hiç duymamıştım. Dün çocuk dayanamadı “Yapmayacağım işte yapmayacağım! İnadına yapmayacağım!” diye ağlayarak bağırdı annesine.
• Annesi de “İyi yapma! Falancanın oğlu taktir alırken sen alama! Büyüyünce de çöpçü ol! Herkesin arabası olsun sen öyle bak onlara” diye cevap verdi oğluna.
• Kadına sorsak, oğlunun geleceğinden endişe ettiği için böyle davrandığını söyleyeceğine eminim. Ancak ben dünden beri bu annenin oğluna “Yapma da çöpçü ol” sözünü düşünüyorum.
• Saymaya kalksak sabaha kadar sürecek bir çok sorunun altında bu mantığın yattığını düşünüyorum. Çok basit gibi durabilir ama çok büyük iki sorun var burada. Birincisi; okumayı, donanımlı olmayı; hikmete ulaşma, insan olma aracı olmaktan çıkarıp taktir almayı amaç haline getirmek.
• İkincisi ise “Herkesin arabası olsun sen öyle bak onlara” cümlesiyle özetlenen mal mülk sahibi olmayı; insan olmanın asgari şartlarını sağlamanın önündeki engelleri aşabilmek için araç olma vasfından çıkarıp, insanların içinde utanmamak için amaç haline getirmek.

Günümüzün sorunu da bu değil mi zaten? Araçların amaç olması.

• İnsan diploma almayı amaç olarak görürse kopya çeker, soru çalar, öğretmenin bilgisayarına girip notunu değiştirir, öğretmeni iyi not versin diye sırnaşır, istediği notu vermezse iftira atar… Artık ahlakı nereye kadar izin veriyorsa…
• Zengin olmayı amaç olarak görürse faiz yer, torpil yaptırıp hakkı olmadığı yerlere yerleşir, çiftlik bank meselesinde olduğu gibi kısa yoldan zengin olmanın yollarını arar, kumar oynar, hırsızlık yapar…
• Doktorsa yapılmaması gereken ameliyatı yapar, öğretmense para karşılığı not satar, taksiciyse yolu uzatır. Artık vicdanı nereye kadar izin veriyorsa… Tek bir dengenin şaşmasıyla bir yığın sorun peyda oluyor. Aynı denge bozukluğu kaynaklı bir yığın sorunla karşılaşmıyor muyuz?
• Özellikle sosyal medyada, iktidarda olmayı “DAVA”ya hizmet etmek ve insanca yaşamanın önünde engel çıkaranlara karşı mücadele etme aracı olarak görmeyip amaç haline getirenlerin, bu amaca ulaşabilmek için küfrettiğini, iftira attığını, bel altı vurduğunu görmüyor muyuz?
• Bu amaç uğruna artık torunlarına hayat tecrübelerini aktarma çağına gelen adamların/kadınların dahi ahlaki sınırlarını gün geçtikçe tarumar ettiğini görmüyor muyuz?
• Güya kapak yapmak için edilen galiz ve bayağı küfürlerin geniş kitleler tarafından alıcısı olduğunu görünce Amaç-Araç dengesinin ciddi derecede şaştığını düşünüyorum.
• 24 Haziran’dan sonra sosyal medyada “Eee reisi de başkan yaptık şimdi napçasss ” şeklinde bazı paylaşımlara denk gelmiştim. Bu mudur yani? Bizim tek amacımız Erdoğan’ı başkan yapmak mıydı? Araç uğruna Amacımızı niye feda ediyoruz?

Siz de mi “Falancanın oğlu taktir alırken sen alama! Büyüyünce de çöpçü ol! Herkesin arabası olsun sen öyle bak onlara” laflarına maruz kaldınız da Araçla, Amacı birbirinden ayıramıyorsunuz?

Yazar; Erdem Sezer @TrErdemSezer