Afganistan; Uyuşturucu Karteli Taliban

Afganistan, hali hazırda dünya pazarında bulunan eroinin %85’inin üreticisi olarak bu klasmanda rakipsizdi. Ancak Afganistan’da doğal olarak yetişen bir bitki olan Efedra’nın, meth üretiminde kullanılabileceği keşfi sonrası Taliban artık dünyanın en büyük uyuşturucu karteli.

• Taliban henüz yönetimi ele geçirmeden önce hakimiyet kurduğu bölgelerde zaten afyon üretimi ve eroin ticareti yapıyordu. Bu uyuşturucu madde Avustralya, Asya, Kuzey Amerika, Avrupa ve Afrika’daki pazarlara transfer ediliyordu.
• Elbette yıllarca yapılan bu ticaret sonrası Taliban’da üretilen uyuşturucu maddenin hangi yollardan ve nasıl dünyaya ulaştırılacağı konusunda hatırı sayılır bir tecrübe kazandı. Rotanın en önemli ayağı ise İran sınırında bulunan Ferah Eyaletiydi.
• ABD’nin Afganistan çekilmesinin ardından 2021 Temmuz ayında Taliban artık af ilan eden, yasa çıkaran ve kanun yapan bir pozisyona geldi. Ancak yıllardır uyuşturucu pazarından pay alan Taliban için uyuşturucu pazarının seyrini değiştirecek mucizevi bir bitki keşfedilmişti Efedra.

• Bu bitki Afganistan’ın orta bölgelerinde yabani ve doğal olarak yetişiyordu ve uygun kimyasallarla Meth üretiminin hammaddesi oluyordu. Afganistan zaten afyon pazarının kralıydı. Şimdi daha ucuza mal edilip daha pahalıya satılan meth üretimi ile bu pazara da girmiş oldu.
• Taliban, yönetimi ele geçirdikten sonra uyuşturucu ile mücadele edeceklerini duyurdu. Bu kapsamda Efedra bitkisinin hasadını Aralık ayında yasakladı ama, bitkinin hasat tarihi Temmuz ayındaydı. Yani yasaklama kararı çıktığında tüm hasat çoktan çiftçiler tarafından yapılmıştı.
• Yasak kararının arkasında yatan önemli bir ayrıntı da şöyleydi; Yasak kararından önce meth fiyatları son 4 yılın en düşük seviyesine gerilemişti. BBC’ye konuşan yerel bir kaynak, yasaklama sonrası fiyatların tekrar yükselişe geçtiğini söylüyordu.
• Afganistan’ın uyuşturucunun merkezi olması zaten ekonomik şartlar altında ezilen Afgan halkını da uyuşturucu batağına düşürdü. Sokak ortasında meth kullanımı arttı ve uyuşturucu tedavi merkezleri doldu. Fotoğraf Kabil’de bulunan uyuşturucu tedavi merkezi önü.

• Peki bu uyuşturucu trafiği nasıl gerçekleşiyor; Meth endüstrisinin odak noktası ve efedra bitkisinin pazarının kurulduğu merkez İran sınırında bulunan Farah eyaleti. Bu bölge aynı zamanda dünyanın en büyük uyuşturucu pazarı olan Abdul Wadood pazarının da ev sahibi.
• Meth laboratuvarları da bu bölgenin çevresinde kurulmuş durumda. Pazardan alınan hammadde laboratuvarlar da işleniyor ve ihracata hazır hale getirildikten sonra sınırı takip ederek İran’a oradan tüm Avrupa’ya dağılıyor.
• Sonuç olarak yıllardır afyon üretimi ile varlığını sürdüren Taliban artık bir devlet yönetiyor ve diğer özellikle Türkiye tarafından resmi düzeyde muhatap alınıyor. Eroin üretiminin ardından Meth piyasasına da giren Taliban, dünyanın belki de resmi tek uyuşturucu karteli.