Doğu Akdeniz Sorunu

Doğu Akdeniz ihtilafına ilişkin yetkili yetkisiz bir çok kişi yorumda bulunuyor. Mavi vatan sevdalıları da aksi görüş sunanları hemen hain ilan ediyor. Halbuki mesele çok büyük oranda teknik boyutlar içeriyor.

Akademik kariyerimi deniz alanlarının sınırlandırmasına adadım, şayet hayatta birşeyi iyi biliyorsam, o da bu alandır. Bir kitap, hakemli dergilerde makaleler, Foreign Policy’ye röportajım, yabancı üniversitede ders verdim, bu alanda iki mastırım ve devam eden doktoram var.
Ben de bir maceraya atılıp, uluslararsı hukuka uygun Doğu Akdeniz sınırlandırması haritasını çizdim. Teorik bilgi ortaya koymakla, harita çizmeye girişmek arasında çok fark vardır, ikincsi detay çalışma, hukuk ve harita uzmanlığı ister. Mahkemeler nihai haritaya 3 yılda ulaşır.

Bir gün itilaf yargı mercileri önüne giderse, hartiama çok benzer bir sonuç ortaya çıkacağına dair kuşkum yok. Belki %5-%10’luk bir yanılma payı verebilirim. Not: Ben harita uzmanı değilim, emrimde çalışan grafik tasarımcısı da yok, bazı ufak çizim hatalarını mazur görün.
TR’nin Doğu Akdeniz deniz sınırı üç bölümden oluşur, Mısır, Yunanistan ve Kıbrıs (hukuk tekniği açısından tek bir kara parçası). Her bülümü çizerken benzer ve ilgili mahkeme kararlarını baz aldım, ve meraklılarına detaylı açıklamalarım var, soruları varsa. Özetle:
Batıda Çoban ve Kerpe gibi büyük nüfusa sahip adalara önemli rol verilmeli. Bu adaları MEB sınırlandırmasına tamamen ihmal etmek gülünç. Buradaki sınırlandırma geçici eşit uzaklık hattıyla başlayıp, sonrasında hattın TR lehine yüzde %30 kaydırılmasıyla sonuçlanmalıdır.
TR lehine kaydırmanın üç sebebi olacaktır. Bu adalar Yunan anakarasından çok uzakta, ilgili kıyı uzunlukları arasında TR lehine ciddi bir orantısızlık mevcut (4:1). Eşit uzaklık hattı TR anakarasının güney projeksiyonunu bloke edecektir. (ör: Nikaragua v. Kolombiya kararı)
Burada igili kıyı uzunluklarını hesaplarken kıyının 200 mil mesafeye kadar olan projeksiyonunu baz aldım. Türkiye ilgili kıyı hatta: Datça – Alanya arası; Çoban ve Kerpe adalarının da kuzey ve doğu kıyılarının toplamını baz aldım.
Konumu, nüfusu ve büyüklüğü ışığında, Meis adası karasularının ötesinde bir deniz alanına sahip olamaz. Bu iddiayı destekleyen çok sayıda örnek var (Kolombiya Adaları, İngiliz Kanal Adaları, St Martin’s adası, Yılan adası vb.) Meis adası güneyde çembere alınmalıdır (enclave)
Meis adasına, Kanada/Fransa kararındaki gibi, güneye doğru ince uzun bir koridor açılması önerisi mahkemede gündeme gelecektir. Ben aksini düşünüyorum, burası bir okyanus ve Karayipler değil, karasularınn ötesinde bir koridor verilmesi, TR’nin güneye açılışını bloke edecektir.