Osmanlı’da Deliler Ocağı; Deliler Filmi

Deliler filmini keyifle izledim. Ancak bu filmde DELİ OCAĞI nedense fazla TÜRK, hatta şaman gösterilmiş.Oysa Balkanlarda DELİ’lerin ilk belirdiği yer BOSNA idi.Sanırım film konusunda Bosna tarihi hiç incelenmemiş.Oysa DELİÇ soyadını taşıyan insanlar Bosna’da yaşamaktadır.

• Deliler TÜRKTÜ evet ancak o dönemde TÜRKLÜK içerisinde çoğu kişi Türkçe’den farklı dil kullanıyordu. Örneğin Krakow’da Katolik kilisesi kroniklerinde Slav dili konuşan kanatlı Türk süvarilerin saldırılarından bahsedilmektedir. Buna göre bu kanatlı askerler deliler olmalıdır.

• Sadece TÜRK değil yöreyi ve coğrafyasını iyi bilen Boşnak, Hırvatlar ve Pomak gibi yerli Slav müslümanlarındandı. adları DELİ değil DELİLLER yani Kılavuzlar idi. Türkçe’de okunurken DELİ diye okunduğundan ve bu insanların iyi savaşçı olmasından zamanla onlara DELİLER dendi.

• Bir ihtiyaca binaen ortaya çıkan DELİLLER, bölgedeki Katolik eşkıyaya özellikle Venedik desteğindeki USKOKLAR’a karşı çok etkili oldular. Uskoklar da Deliler gibi bölgeyi bilen Hırvat eşkıyaları idi ve Dalmaçya kıyıları ile Dinar dağlarında Osmanlılara rahat vermiyorlardı.

• Günümüzde Hırvatistan’daki SENJ merkezli Uskoklar’a karşı DELİLLER denilen eğitimli Boşnak komandolar ile başlayan akınlar, zamanla tüm kuzey sınırımıza yayıldı. Dağlarda ne vakit saldıracağı bilinmeyen Uskoklar’a, dağda taşta bir anda beliren DELİLLER (DELIJE) cevap verdi.

• Bu birlikler leopar ve sırtlan kürkünden şapka ve şalvar giyen, Osmanlı tokadını iyi bilen, 15 kiloluk gürz ve gülle atıp mermer tokatlamakla talim yapan savaşçılardı. 20-30 kişilik birlikler halinde gezerlerdi ve”Beşliler” gibi Kale merkezli değil daha çok akıncı gibiydiler.

• Bu askerlerin görünüşleri ve kılıkları o kadar hayranlık uyandırıyordu ki, Polonyalılar, kendilerine saldıran bu komandolara benzer şekilde Kanatlı Şövalyeler “HUSSAR” birlikleri kurdular. Ancak hiç bir zaman istenilen etkiyi vermedi. 15 kg kanat ve 40 kilo zırh çok ağırdı.

• DELİLLER 13-15 kiloluk eğimli ve ağır kılıçlar kullanan ve büyük olasılıkla boyları da 1.90’lık kişilerdendi. Kullandıkları kılıçlar daha çok Yatağan tarzı idi ve Avrupalılar bu kılıca, eğiminden dolayı “Boyun Makası” diyordu. Yatağandan tek farkı ise boyu ve ağırlığı idi.

• Bu kılıçlar normalde hızlı ve tek bir vuruşla başarı sağlıyordu. Hedefi kaçırdığında ikinci kez vurana dek hamle süreniz geçiyordu. Bu sebepten genelde ilk vuruşta zırhta balta etkisi yapıyor ve parçalayarak içindekine zarar veriyordu. Kılıçlarının adı ise KARABELA idi.

• Günümüzde bu kılıçların bulunduğu yerler daha çok Macaristan ve Polonya’dır. Çünkü Viyana bozgununda sayısız ganimet ele geçiren Polonya birliklerinde bu kılıçlardan bol vardı ve bunları zamanla Polonya kendi milli kılıcı haline getirmiş ve KARABELA olarak üretime sunmuştur.
• Günümüzde DELİ soyadını taşıyanlara en çok Balkanlarda rastlanır. Boşnaklarda Deliagiç,Deliç.Delibaşiç,Delibegiç soyadları yanında Arnavutlarda Deliu,Delialisi,Deliaga gibi soyadları, bu kökene işarettir. 2010’da Rahmetli olan General Rasim Delić de DELİ soyundandır. Saygılarımla…