Korona Virüsü; Soru / Cevap

Korona virüsü (#coronavirüs ) hakkında bana sorduklarınızı ve televizyonda anlatmaya fırsat bulamadıklarımı derledim.

• Virüsün bulaşması ırka mı bağlı? Hayır. Genetik biliminde bu kanitlanmis bir sav degil. SARS-CoV-2’nin epitel hücreye girmesini sağlayan ACE2 proteininin farklı insanlarda biraz fark eden biçimleri var ancak bu %1’in altında ve islevsel değişikliğe yol açmiyor.

Mutlaka Oku; Corona Virüsü Nasıl Bulaşır?

• Kişisel önlemler nelerdir? DSÖ’nun önerdiği: elleri sabunla yıkamak, elleri ağız ve gözlere sürmemek, yakın temastan kaçınmak, eğer ateş ve öksürük varsa kendinizi izole etmeniz ve hemen doktora danışmak.
• Maske takılmalı mı? Normal ameliyat maskelerinin koruyuculuğu düşük. N95 maskeleri daha fazla koruculuğa sahip ancak bunlar ilk aşamada sağlık personeline önerilyior. Sokakta bununla gezmeniz gerekmez.
• Virüs nasıl teşhis edilir? Real time PCR denen bir metod ile. Çeşitli ülkeler ve kurumlar birçok protokolü açıkça paylaştılar. Türkiye’de pozitif çıkan test yok. Testin detayını da bilmiyoruz.
• Türkiye’de virüs var mı? Sağlık bakanının açıklamasına göre büyük ihtimalle var. Fakat teşhis edilemiyor. Ağır hasta olmadığı için diğer taşıyıcılara ulaşmak çok zor. Nedeni bu olabilir.
• Türkiye’de bir salgin başlayacak mı? Büyük ihtimalle evet. Önümüzdeki 2-3 hafta kritik. Herkesin bu ciddiyetle kişisel önlemlerini alması gerekir.
• Yaza geçecek mi? Bugün Berlin’deki Charite hastahanesinin açıklamasına göre hayır. Yazın da yayılma devam edecek.
• Salgın durumunda toplumsal önlemler nelerdir? Büyük toplantıların iptali, okulların ve üniversitelerin tatil edilmesi, genetik testlerin doğru yapılıp enfekte kişilerin acilen izole edilmesi ve etkili bir kriz yönetiminin toplumla açıktan paylaşılması elzem.

Mutlaka Oku; Corona Virüsü; Çinde Neler Oluyor?

• Bu virüs yeni mi? Evet. Daha önce 6 tane başka koronavirüsü insanları enfekte etti. 229E, OC43, NL63, HKU1 zararsız. MERS, SARS ve SARS-2 yüksek tehlikeli.
• Tüm bu virüsler birbirine benzer mi? Evet. Genomik dizilimleri %90 üzerinde benzer.
• Korona virüsü bir biyolojik silah mı? Hayır. Buna dair hiçbir kanıt ve bilgi yok. Influenza (grip virüsü) nasıl herkesi etkiliyorsa korona virüsü de herkesi etkileyecek. Özel bir kitleye hitap etmiyor.

Mutlaka Oku; Corona Virüsü; nCov2019

• Türkiye testi nasıl yapıyor? Ulusal Viroloji Laboratuvarı’ndan Dr. Körükoğlu bir açıklamasında yerli kit kullandıklarını, yerli enzim kullandıklarını, sonuçların yüz güldürücü olduğunu söylemişti. Ancak testin içeriği ve detayları bilinmiyor. Yorum yapamiyoruz.
• Ölüm oranı nedir? Kapanmış vakalarda (69 bin) %6 ölüm oranı var. Açık olan vakalarda (48 bin) işe hastaların %12’sı ciddiyetini koruyor. Toplam oran maalesef beklentilerin üzerinde %3.5 civarında.
• Çucuklar etkileniyor mu? Muhtemelen. Ancak henüz sevindirici bir şekilde herhangi bir çocuk ölümü yaşanmadı.
• Başka hastalıklar virüsün etkisini arttırıyor mu? Evet. Oran kardıyovasküler hastalıklarda %13.2m Diyabette %9.2, Hipertansiyonda %8.4, Kanserde %7.6’ya çıkıyor.
• Erkekler daha mı çok etkileniyor? Rakamlara göre erkek hastaların %4.7’sı, kadın hastaların %2.8’i yaşamlarını kaybetti.
• Virüs daha çok yaşlıları mı etkiliyor? Evet. Ölümler daha çok 70 yaş üstü bireylerde yaşandı: 70-80 yaş arası: %8.1, 80 yaş üzeri: %21.9. 10-50 yaş arası ölüm oranı %0.3.
• Aşı var mı? Hayır. ilaç da yok. Ancak halihazırda 32 tane deneme devam ediyor. Bunların birkaçı son fazda, yani insan üzerinde deneniyor. Yakın bir zamanda aşı bulunması çok mümkün değil.