Hezarfen Ahmet Çelebi, Galata Kulesinden Uçtu mu?

Yıllardan beri tarih kitaplarında anlatılan konulardan bir tanesi ilk uçan Türk’ün Hezarfen Ahmet Çelebi olduğudur. Bu konu bizim açımızdan çok fazla irdelenmiş bir konu değildir. Çünkü bize anlatılış şekli bu olayın yıllar önce gerçekten yaşanmış kesin bir olaymış gibi anlatılmasıdır.

• Hezarfen Ahmet Çelebi’nin Galata Kulesi atlayışı aslında bir rivayetten ibarettir. Bununla ilgili günümüze kadar gelen sadece tek bir kaynak vardır.
• Bu konuda sadece bir kaynak olması da olayın gerçekçiliği hakkında insanların aklında soru işareti oluşması için yeterli.
• Günümüze kadar gelen tek kaynak Evliya Çelebi’nin Seyahatname adlı eseridir. Bu eserde Hezarfen Ahmet Çelebi’nin kulenin tepesinden atladığı anlatılmaktadır ancak kullanılan dil bu olayın gerçekliğinin çok daha fazla sorgulanmasına sebep olmaktadır.
• Seyahatname’de Evliya Çelebi, Hezarfen Ahmet Çelebi’nin rüzgârlı bir günde Galata Kulesi’nin Zirve-i Belasından kendi yaptığı kanatlarla atladığını ve Üsküdar’da bulunan Akıncılar Meydanı’na kadar ulaşarak buraya indiğini yazmaktadır.
• Bu atlayışı bir grup insan kulenin dibinden izlemiştir. Hezarfen Ahmet Çelebi’nin bu atlayışı o kadar önemli bir hale gelmiştir ki dönemin padişahı dahi Topkapı Sarayı’ndan bu atlayışı izlemiştir.
• Hezarfen Osmanlıca’da Bin Akıl anlamında gelmektedir ve Ahmet Çelebi’nin uçma ile ilgili çalışmalarını yıllardan beri yaptığı rivayet edilir.
• Öyle ki bu çalışmalar padişahın ilgisini de çekmiştir. Bu yüzden padişahın Hezarfen Ahmet Çelebi’nin atlayışını izlediği söylenir.
• Bu atlayış neticesinde padişah Hezarfen’i huzuruna çağırır ve altınla ödüllendirir. Zira yaptığı iş kolay bir iş değildir.
• Ancak bu ödülün verilmesinden sonra padişahın çevresindekiler Hezarfen Ahmet Çelebi’nin bu aklıyla ileride tehlikeli işler yapabileceği konusunda padişahı ikna etmeyi başarırlar.
• Bir bakıma Hezarfen bilgisi ve bu tarz denemeleriyle ileride imparatorluk için tehlikeli olabilir düşüncesi hâkim olmuştur. Bu yüzden padişah Hezarfen Ahmet Çelebi’yi Cezayir’e sürmüştür.
• Bütün bu anlatılanlar elbette tamamen rivayet. Çünkü bu konuyla ilgili olarak sadece kuleden atlayış kısmı Evliya Çelebi’nin Seyahatname adlı eserinde yer almıştır.
• Ancak tarihçilere göre Seyahatname eserinde yer alan pek çok şey de hayal üründür. Bununla birlikte Evliya Çelebi bu konuyu o kadar komik bir dille anlatmıştır ki bu durumun aslında Hezarfen ile bir dalga geçme olduğu da düşünülmektedir.
• Çünkü Hezarfen uçma konusuna yıllarını vermiş ama hep başarısız olarak komik duruma düşmüştür.
• Uzun yıllar boyunca bu konunun gerçek olup olmadığı ülkemizde sorgulanmamıştır. Ancak 1997 yılında bir grup araştırmacı bu konunun gerçekten yaşanıp yaşanmadığının kanıtlanması gerektiğini düşünmüş ve eldeki verilerle Fransa’da bulunun birkaç üniversiteye bu konuyu araştırmaları için başvurmuşlardır.
• Uzun süren araştırmalar sonucunda Hezarfen Ahmet Çelebi’nin o günün şartlarında Galata Kulesi ile Üsküdar’da bulunan Akıncılar Meydanı arasını uçarak kat etmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.
• Galata Kulesi’nin deniz seviyesinden yüksekliği 103 metredir. Akıncılar Meydanı ise deniz seviyesinden 2 metre yüksekliktedir. İki yer arasındaki mesafe ise 3150 metredir.
• Evliya Çelebi konuyla ilgili yazdığı notlarda o gün oldukça şiddetli esen bir poyraz olduğundan bahsetmiş ve Hezarfen’in bu rüzgârı arkasına alarak uçtuğunu yazmıştır.
• Oysaki yapılan araştırmalarda eğer o gün poyraz rüzgârı olsaydı bu uçuşun olmasının imkânsız olduğu sonucuna varılmıştır.
• Bununla birlikte eğer Hezarfen o gün, günümüzün en teknolojik delta kanatlarını kullanarak bir atlayış gerçekleştirmiş olsa dahi 3150 metrelik uçuş mesafesini kat etmesinin imkânsız olduğu sonucuna varılmıştır.

İki mesafe arasındaki uzaklık ve yükseklik farkları hesap edilerek bulunan sonuçta Hezarfen’in bu atlayışı gerçekleştirdikten sonra dakikada 3 metrelik bir alçalma oranıyla uçması gerektiği bulunmuştur. Bu alçalma oranı günümüzde dahi en gelişmiş motorsuz uçuş araçlarıyla gerçekleştirilmesi imkânsız olan bir orandır.